Kanuni Sultan Süleyman'ın kafasına takılan ve onu yoran bir soru vardı.
Bir devlet ne zaman çöker ve sonunda ne olur?
Bunun cevabını almak için fikrine çok değer verdiği Yahya Efendi'ye sadrazamı göndermiş.
Sadrazam gidip dönünce Kanuni; Ne dedi? diye sormuş.
Sadrazam da Neme lazım dendiği zaman cevabını vermiş.
Kanuni, Başka bir şey söylemedi mi? diye sorunca da sadrazam, Hayır efendim. Bir tek cümle söyledi demiş.
Bunu uzun bir süre düşünen Kanuni, sonunda Yahya Efendi'ye bu kez mektup yazarak, Cevabınızla ilgili çeşitli yorumlar yapıyorum ama doğrusu nedir, onu ancak siz söylersiniz diye sormuş.
Yahya Efendi de cevabını bir mektupla bildirmiş Kanuni'ye.
Mektup şu:
Bir devlette zulüm yayılırsa, haksızlık sıradan bir hale gelirse, işitenler de ‘neme lazım' deyip uzaklaşırsa, sonra koyunları kurtlar değil de çobanlar yerse… Bilenler bunu söylemeyip susarsa ve gizlerse… Fakirlerin, muhtaçların, yoksulların, kimsesizlerin feryadı göklere çıkar, bunu da taşlardan başkası işitmezse… İşte o zaman devletin sonu görünür. Böyle durumlardan sonra devletin hazinesi boşalır. Halkın güven ve saygısı sarsılır. Asayişe itaat hisse kaybolur. Halkın umutları yok olur, böylece devletin yıkılması mukadder hale, kaçınılmaz hale gelinir.